سینمای جهان
اصطلاحی است که عمدتاً در دنیای انگلیسیزبان رایج است و به فیلمها و صنایع فیلم سازی کشورهای غیرانگلیسی زبان اشاره دارد. از این رو بیشتر به جای اصطلاح «فیلم خارجی» استفاده میشود. با این همه، هر دو اصطلاحهای «سینمای جهان» و «فیلم خارجی»، میتوانند در هر کشوری، برای اشاره به فیلمهایی غیر از فیلمهای خودشان، بدون توجه به زبان آنها، استفاده شوند. تاریخ سینما 124 سال قدمت دارد، از آخرین سالهای قرن 19 تا آغاز قرن 21. تصاویر متحرک به تدریج از کاروانهای شادی شروع شد و تا آنجا پیشرفت کرد که به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطات و تفریحات و رسانهٔ پرتعداد قرن 20 تبدیل شد. تصاویر متحرک فیلمها تحت تأثیر سه عامل هنر، تکنولوژی و سیاست بودهاست.
سینمای جهان
در سال 1878 میلادی، ادوارد ماییریچ با حمایت مالی للاند استانفورد که سیاستمدار و مؤسس دانشگاه استنفورد بود موفق به عکسبرداری پشت سر هم از اسبی به نام سالی گاردنر شد. این عکسهای متوالی توسط 24 دوربین پشت سر هم برداشته شد. آزمایش فوق در 11 ژوئن در مزرعه پالو آلتو و با حضور نشریات برگزار شد. دوربینها به موازات حرکت اسب در یک مسیر مستقیم قرارداده شد و شاتر هر دوربین بوسیله سیمی که با سم اسب در ارتباط بود کنترل میشد. هر تصویر در یک هزارم ثانیه برداشت میشد. فیلم بعدی که تجربه شد منظره باغ روندهای بود که در 14 اکتبر 1888 میلادی بوسیله لوئیس پرینس در لیدز، ایالت یورکشایر غربی انگلیس ساخته شد؛ لذا انگلیسیها به عنوان اولین کسانی که به تصویر متحرک دست یافتهاند شناخته میشوند.
در 21 ژوئن 1889 میلادی، ویلیام گرین حق امتیازی به شماره 10131 برای دوربین کرونوفوتوگرافیک اش گرفت. ظاهراً دوربین او قادر به گرفتن 10 عکس بر روی فیلم سلولولید سوراخ دار بودهاست. گزارشی از این دوربین در روزنامه عکسی انگلستان در تاریخ 28 فوریه 1890 میلادی منتشر شد. گرین یک سری تصویر از قضیه را برای توماس ادیسون یعنی کسی که در آزمایشگاهش دستگاهی به نام کینتوسکوپ را ساخته بود ارسال کرد. این گزارش بار دیگر در مجله Scientific American در تاریخ 19 آوریل همان سال به انتشار رسید. گرین در سال 1890 مکانی برای نمایش تهیه کرد اما سرعت پایین نمایش عکسها باعث عدم توجه چشمگیری به آن شد.
تاریخ سینما از 1895 تا 1906
یازده سال اولیه عمر تصاویر متحرک سیر تحول سینما از یک ابداع تازه به یک تفریح عمومی و همگانی بود. خود فیلمها تحولی را از فیلمهای تک شات که کاملاً توسط یک نفر و تعداد محدودی همکار ساخته میشد به فیلمهای چند دقیقهای و چند شاته، که توسط کمپانیهای بزرگ با قواعد صنعتی ساخته میشد را نشان میدهد.
تجارت فیلم تا 1906
اولین نمایش تجاری فیلم در 14 آوریل 1894 در اتاقک کینتوسکوپ صورت گرفت. مشهود است که ادیسون در پی اختراع سیستم صوتی فیلم بوده، اتفاقی که تا 1927 و در فیلم خواننده جاز صورت نگرفت. در 1896 فهمیدند که در صورت نمایش برای افراد بیشتر پول بیشتری حاصل خواهد شد. از این رو کمپانی ادیسون پروژکتوری که توسط آرمات و ژنکینز ساخته شده بود و نامش فانتسکوپ بود را گرفتند و به ویتاسکوپ تغییر نام دادند.
نقد فیلم
نقد فیلم به معنی تحلیل و ارزیابی فیلم است. به صورت کلی، نقد را میتوان به دو گروه تقسیم نمود؛ نقادی فیلم توسط افراد صاحبنظر در رشتهٔ فیلمسازی و نقادی روزنامهای که به صورت روزمره در روزنامهها و دیگر رسانهها دیده میشود. منتقدین فیلم که برای روزنامهها، مجلات و رسانههای گروهی کار میکنند، بهطور عمده بر روی فیلمهای جدید نظر میدهند. آنها به صورت عادی فقط یکبار فیلم مورد نظر را دیده و فقط یک یا دو روز وقت دارند تا نظر خود را ارائه نمایند. علیرغم این موضوع، منتقدین تأثیری عمده بر فیلمها دارند بهخصوص آنهایی که دارای یک نوع خاص هستند. فیلمهای پر طرفدار اکشن، ترسناک. کمدی کمتر مورد قضاوت منتقدین قرار دارند. از سوی دیگر خلاصه طرح و شرح و بسط یک فیلم که موضوع اصلی مرور آن به حساب میآیند نیز تأثیر عمدهای بر انتخاب فیلم توسط بینندگان دارد. در فیلمهای معتبر مانند درام، تحت تأثیر قرار دادن بیننده از اهداف اصلی و بسیار مهم محسوب میگردد. تحلیلهای ضعیف، گاهی اوقات یک فیلم را تا درجه گمنامی و زیان مالی پیش میبرند. نشریات تخصصی زیادی در زمینه نقد فیلم در جهان وجود دارند. به عنوان مثال کایه دو سینما (به فرانسوی:Cahiers du cinéma، به معنی دفترچههای سینما) یک مجله سینمایی تأثیرگذار و معتبر فرانسوی است که در سال 1951 توسط آندره بازن، ژاک دونیول-والکروز و ژوزف-ماری لودوکا بنیان گذاشته شد. ماهنامه فیلم، مجله تأثیرگذار و معتبر ایرانی. این ماهنامه از سال 1360 شروع به فعالیت کرد.
صاحب امتیاز و مدیر مسئول این نشریه مسعود مهرابی است. تأثیر نظرات یک منتقد بر روی نحوه عملکرد اکران یک فیلم مشخص محل بحث دارد. برخی ادعا میکنند که امروزه نحوه بازاریابی سینما بهگونهای گسترده و فشرده و از نظر مالی برنامهریزی شدهاست که منتقدین توان تأثیرگذاری بر آن را ندارند؛ ولی بههرحال، مردودیت فاجعه بار برخی فیلمهایی که به نحو گستردهای بر موفقیت آنها سرمایهگذاری شده بود بر اثر نقادی تند آنها و همچنین موفقیت غیرقابل پیشبینی فیلمهای مستقلی که نقد مثبت داشتهاند، نشانگر این موضوع است که تأثیر نظرات منتقدین میتواند اثرات بسیار عمیقی داشته باشد. برخی دیگر اعتقاد دارند که نقد مثبت فیلم باعث ایجاد اشتیاق در بینندگان فیلمهای کم شهرت بودهاست. برعکس، فیلمهای متعددی وجود داشتهاند که شرکتهای فیلمساز بهقدری به آنها بیاعتماد بودهاند که به جهت جلوگیری از افت فروش، به منتقدین اجازه ارائه نظراتشان را ندادهاند. بههرحال، این کار نتیجه منفی داشته و منتقدینی که نسبت به این تاکتیک حساس بودهاند، به جامعه هشدار دادهاند که این فیلم ارزش دیدن را ندارد که در نتیجه اینگونه فیلمها اقبال چندانی نیافتند.
مسئلهٔ مورد مناقشه آن است که منتقدین روزنامهای فیلم را باید مرورگر فیلم نامیده و منتقدین واقعی فیلم آنهایی هستند که به صورت آکادمیک به نقد فیلم میپردازند. این روش فکری را معمولاً به نام تئوری فیلم یا مطالعات فیلم میشناسند. تلاش اصلی منتقدین، فهم روش کارکرد فیلم و تکنیکهای فیلمبرداری و تأثیرات آنها بر روی مردم است. نتیجهٔ کارکرد منتقدین بیش از آن که در روزنامهها چاپ یا در تلویزیون نمایش داده شود، در ژورنالهای تخصصی و گاهی اوقات نیز در مجلات معتبر جامعه ارائه میگردند. همچنین گاهی اوقات منتقدین با کالجها و دانشگاهها همکاری مینمایند.
فیلم سینمایی
فیلمهایی که مخصوص نمایش در سینماها ساخته میشوند. فیلم ویدیویی فیلمهایی که به صورت ویدئویی عرضه میشوند و بودجه خیلی کمی نسبت به فیلمهای سینمایی دارند. این فیلمها در گذشته به صورت کاستهای VHS عرضه میشدند ولی امروزه معمولاً به صورت DVD عرضه میشوند. فیلم تلویزیونی تله فیلمها فیلمهایی هستند که مخصوص پخش از شبکههای تلویزیونی ساخته میشوند و یک شبکه تلویزیونی هزینههای تولید آن را به عهده میگیرد. در تله فیلم به موضوع، بیشتر از جلوههای تصویری اهمیت داده میشود و بودجه آن بسیار محدود است. فیلم کوتاه فیلمهای کوتاه معمولاً زمانی بین 35 ثانیه تا 35 دقیقه دارند و بر روی یک موضوع خاص تمرکز میکنند. سریال سینمایی قبل از تلویزیون، زمانی که شبکه تلویزیونی وجود نداشت، سریالها به صورت سینمایی نمایش داده میشدند، تماشاگران هر چند مدت (معمولا هر هفته) یک بار به سینما میرفتند و یک قسمت از سریال را میدیدند.
این سریالها بیشتر در دهه چهل میلادی رواج داشتند و معمولاً بین 10 تا 20 قسمت داشتند. سریالهای سینمایی امروزه کاملاً منسوخ شدهاند. سریال تلویریونی سریالهای تلویزیونی سریالهایی هستند که مخصوص پخش از شبکههای تلویزیونی ساخته میشوند و قسمتهای آن معمولاً به صورت روزانه یا هفتگی از یک شبکه پخش میشوند. سریال ویدئویی این سریالها از تلویزیون پخش نمیشوند و به صورت ویدئویی عرضه میشوند. معمولاً این سریالها زیاد با چهارچوب مقررات تلویزیون جور نیستند. در ایران به مجموعه این سریالها شبکه نمایش خانگی میگویند. سریال اینترنتی این سریالها نیز مانند سریالهای ویدئویی هستند با این تفاوت که به صورت اینترنتی منتشر میشوند. سریالهای اینترنتی با کیفیت WEB-DL در سایتهای اینترنتی آپلود میشوند. برای دانلود فیلم با لینک مستقیم میتوانید به وب سایت 30nama مراجعه فرمایید.
توسعه فناوری فیلم
نوار فیلم شامل مواد سلولوئید شفاف، پلی استر، یا استات فیلم پایه بوده که با لایهای از امولسیون حاوی مواد شیمیائی سبک و حساس پوشانیده شدهاست. ابتدائیترین نوع فیلم که برای ضبط تصاویر متحرک مورد استفاده قرار گرفت از جنس نیترات سلولز بود که بعدها به دلیل خاصیت اشتعالزایی جای خود را به انواع مواد مطمئنتر داد. عرض نوار و نوع فیلم برای تصاویر ضبط شده بر روی حلقه آن نیز دارای تاریخچهای غنی است. اگرچه هنوز هم فیلمهای تجاری عظیم را بر روی نوارهای 35 میلیمتری تهیه و به بازار عرضه میکنند.
از زمانیکه تکنولوژی بهعنوان اساس عکاسی پیشرفت نمود، فیلم بهعنوان یک رسانه، محدود به تصاویر متحرک نمیگردد. در حال حاضر میتوان توالی پیشرونده تصاویر ثابت را به شکل نمایش اسلاید نمایش داد. نمایش فیلم همچنین با فناوری چند رسانه همگام گردیده و اغلب بهعنوان سند اولیه تاریخی مطرح میشود؛ ولی به هر حال، فیلمهای تاریخی مشکلاتی از باب حفظ و نگهداری دارند که در این راستا، صنعت سینما در حال کشف روشهای زیادی است. اکثر فیلمهای ضبط شده بر روی نوار نیترات سلولز بروی فیلمهای مدرن و ایمن کپی گردیدند. برخی استودیوها جهت حفظ فیلمهای رنگی از شیوه جداسازی کلی استفاده مینمایند. در این روش سه نگاتیو سیاه و سفید که هر کدام در معرض گذراندن نور از فیلترهای رنگی قرمز، سبز و آبی (لزوماً یک روش معکوس پردازش تکنی کالر) قرار میگیرند.
روشهای دیجیتال نیز جهت بازیابی فیلم به کار گرفته میشوند، اگرچه کهنه شدن زودهنگام این متدها باعث گردیده که انتخاب آنها (از سال 2006) برای مقاصد حفظ فیلم، به ندرت انجام پذیرد. حفظ و نگهداری فیلم از پوسیدگی و خرابی هم باعث نگرانی مورخان فیلم و مسئولان بایگانی از یک سو و شرکتهایی که تمایل به حفظ آثار فعلی خود برای دستیابی نسلهای آینده به آنها (و بالطبع افزایش درآمد) دارند، از سوی دیگر گردیدهاست. نظر به نرخ بالای خرابی فیلمهای رنگی نیترات و تک نوار، مسئله نگاهداری این نوع فیلمها نگرانی بیشتری را ایجاد مینماید؛ با در نظر گرفتن روشهای نگهداری و استفاده صحیح، فیلمهای سیاه و سفید در بستههای ایمنی و فیلمهای رنگی در مواد چاپی اشباع شده تکنیکالر بهتر نگه داشته میشوند.
- ۹۸/۱۱/۰۷